Drodzy Rodzice.
Dlaczego dzieci powinny czytać
Specjaliści zajmujący się rozwojem dziecka
w sposób szczególny podkreślają wpływ czytania na aktywizację pięciu obszarów
kompetencyjnych: komunikacji, odpoczynku, inteligencji emocjonalnej,
koncentracji i emocji.
W dzisiejszym świecie książka nie jest dla naszych dzieci ani jedynym źródłem
informacji, ani głównym źródłem rozrywki. Dlaczego zatem wciąż sięgają po
książki? Dlaczego nam, rodzicom, powinno zależeć, aby to robiły?
Komunikacja
Czytanie poszerza doświadczenia językowe dziecka, rozwija słownictwo,
uczy wyrażać myśli i rozumieć sposoby mówienia innych ludzi. Im bogatszy język,
tym sprawniejsze wyrażanie własnego zdania, lepsza umiejętność werbalizowania
uczuć i potrzeb. Przeczytane w książkach historie uczą dostrzegania związków
przyczynowo-skutkowych, odnajdywania zależności i wyciągania własnych wniosków.
Jednym słowem, czytanie kształtuje umiejętność samodzielnego myślenia i
formułowania myśli – kompetencje niezbędne do właściwego funkcjonowania
społecznego.
Odpoczynek
Są dzieci, które mają spore trudności ze
zrelaksowaniem się, wyciszeniem i odpoczynkiem od nadmiaru stymulacji i wrażeń.
Bywają przez to nadmiernie pobudzone i chaotyczne w działaniu. Czytanie książek to jeden z
najlepszych sposobów relaksu. Podróż w świat wyobraźni daje wytchnienie i tak
potrzebną współczesnym dzieciom ciszę, zwłaszcza po zbyt długim oglądaniu
telewizji czy graniu na komputerze.
Samodzielne czytanie wymaga od dziecka podjęcia
wysiłku oraz wytrwania w nim dla osiągnięcia celu (przeczytania książki do
końca). Wyrabia w dziecku cierpliwość i umiejętność oczekiwania na nagrodę
odroczoną w czasie. Nagrodę tym większą, że osiągniętą wyłącznie własną pracą.
Realizowanie przez dzieci zadań z tzw. odroczonym efektem wpływa pozytywnie na
rozwój ich inteligencji emocjonalnej, niezbędnej do prawidłowego funkcjonowania
psychicznego.
Nauka samodzielnego czytania jest częścią mądrego
wychowania, polegającego między innymi na stworzeniu klimatu, w którym nie
wszystko musi być szybko, natychmiast. Kształtuje postawę cierpliwości,
skupienia i refleksji nad tym, co się robi.
Koncentracja
Brak koncentracji u dzieci jest naturalnym zjawiskiem
na jednym z etapów rozwoju. Obecnie jednak psychologowie dziecięcy, wychowawcy,
a także rodzice napotykają coraz większe trudności w pracy z dzieckiem nad
umiejętnością skupiania uwagi. Wynika to z rosnącej liczby bodźców, jaka otacza
nas w codziennym życiu. Dzieci bywają niespokojne i nadmiernie pobudzone.
Nieumiejętność skupienia się na rzeczach istotnych sprawia, że stają się
niepewne siebie i trudno znoszą porażki.
Ćwiczenie koncentracji uwagi to bardzo trudne zadanie,
ale niezbędne do prawidłowego rozwoju intelektualnego. Rodzice i bliscy dorośli
powinni wspierać dzieci we wszystkich aktywnościach, które pomagają wydłużać
czas koncentracji, szczególnie na tych zadaniach, które wymagają
niepodzielności uwagi. Jedną z takich aktywności jest właśnie nauka czytania.
Emocje
Treść książki często staje się pretekstem do rozmowy z
rodzicami czy rówieśnikami na ważne dla dziecka tematy. Czytanie odpowiednich
książek jest polecane jako forma leczenia psychoterapeutycznego dzieci
nieśmiałych, nadmiernie agresywnych, z szeroko pojętymi trudnościami w rozwoju
emocjonalno-społecznym. Książka może pomóc zarówno w poznaniu sytuacji, z którymi
dziecko się nie zetknęło, jak też posłużyć za temat rozmowy o trudnych
emocjach, których samo doświadcza. Czytanie uczy empatii i wrażliwości.
Wspierajmy, cieszmy się z postępów, czytajmy!
Nie ma wątpliwości, że czytanie jest niezbędne dla
rozwoju naszych dzieci. Na szczęście stanowi jedną z niewielu konieczności
życiowych, która jest zarazem przyjemna. Sprzyja harmonijnemu rozwojowi intelektualnemu
i emocjonalnemu oraz, co najważniejsze dla samego czytelnika, przynosi mnóstwo
frajdy!
Jako rodzice kibicujmy naszym dzieciom w tej nauce.
Zamiast sprowadzać czytanie do kolejnej metody stymulującej rozwój dziecka,
spróbujmy traktować je jak wartościową zabawę lub rozrywkę, którą przecież w
gruncie rzeczy jest. Nauczmy się uznawać za sukces każdą sytuację, w której
nasze dziecko samo sięga po książkę: ogląda okładkę, ilustracje, czyta pierwsze
słowa, a potem zdania. Propagujmy takie zachowania, okazując zainteresowanie,
rozmawiając z dzieckiem o tym, co właśnie obejrzało i przeczytało. Pamiętajmy
też, aby nigdy nie traktować czytania jak kary! Niektórym rodzicom zdarza się,
w odpowiedzi na złe zachowanie dziecka, stosować wariant kary „nie ma telewizji
– będziesz czytać!”. Kto polubi coś, co musi robić za karę?
Kupując dzieciom zabawki edukacyjne i zapisując je na zajęcia mające rozwijać ich
zainteresowania, czasem chyba zapominamy, że czytanie książek także zaspokaja
wiele dziecięcych potrzeb, a nam rodzicom ułatwia życie. Umożliwienie dziecku
kontaktu z książką nie wymaga przymusu ani nacisku, pozbawione jest trudności
organizacyjno-logistycznych, a dzięki niewielkim nakładom finansowym (chwała
bibliotekom) książka znajduje się wprost na wyciągnięcie ręki.
Czytanie książek nie jest lekarstwem na
wszystkie trudności naszych dzieci w nauce, ale niewątpliwie jest jednym z najlepszych sposobów
na ich uniknięcie. Powtórzę jednak raz jeszcze: czytanie to także świetna
zabawa!
